مد پایدار چیست و چرا اهمیت دارد؟
مد پایدار یکی از مهم‌ترین مسائلی است که امروزه در سمینارهای تخصصی سرتاسر جهان به آن پرداخته می‌شود و مورد بحث و گفت‌وگو واقع می‌گردد. اگر می‌خواهید بدانید که مد پایدار چیست باید بگوییم که مد پایدار یک جنبش و فرآیند است که در طول آن طراحان مد پایدار، طراحی و تولید لباس را با به کارگیری از روش‌های دوستدار طبیعت و با لحاظ کردن عدالت اجتماعی انجام می‌دهند. در مد پایدار، نه فقط تولید منسوجات و پوشاک، بلکه سیستم‌های فرهنگی، مالی، اجتماعی و زیست محیطی هم مورد توجه قرار می‌گیرند.
مد پایدار در برابر مد سریع یا همان فست فشن قرار دارد. فست فشن به شرکت‌های پوشاکی می‌گویند که با تولید سریع و سرسام‌آور و قیمت‌های نسبتا کم سعی در کسب سود بسیار دارند. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا به بررسی بیشتر تاثیر پوشاک بر محیط زیست و بررسی مد پایدار بپردازیم.
تاریخچه مد پایدار
در دهه 1960، با شتاب پیدا کردن مفهوم پیشرفت‌های تکنولوژی و جهانی‌شدن مد، از صنعت به سرگرمی بدل شد و تقاضا جهت تولید انبوه لباس‌های مد روز به شکل چشمگیری افزایش یافت. حتی سازمان ملل متحد تا سال 1987 از واژه «پایدار» استفاده نکرد. پس از گذشت زمانی، موضوعات مهمی مثل رسوایی Nike Bureau در سال 1991 و فاجعه Rana Plaza در بنگلادش در سال 2013 توجه عده زیادی از مردم در سرتاسر دنیا را به مشکلات ناشی از صنعت مد و مفهوم مد پایدار جلب نمود.
به چه دلیل توجه به مد پایدار اهمیت دارد؟
صنعت مد و پوشاک حدودا مسئول 4 تا 10 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان است. آماری که با در نظر داشتن بحران فعلی محیط زیست و تغییر اقلیم، نمی‌توانیم از آن چشم‌پوشی کنیم.
اما مد پایدار به چه معناست؟ مد پایدار یک واژه جامع و به معنی مجموع لباس‌هایی است که به شیوه پایدار تولید می‌گردد. در تولید آن‌ها عواملی مثل کاهش آلودگی و ضایعات، کاهش تاثیر در تولید گازهای گلخانه‌ای، حمایت از تنوع زیستی و اطمینان از شرایط خوشایند کارگرانی که در این صنعت خدمت می‌کنند، مورد توجه واقع می‌شود.
با در نظر گرفتن این عوامل، برندهای محدودی در جهان هستند که مد پایدار را سرلوحه کار خود قرار داده باشند. شاید تصور کنید لباسی که می‌پوشید کم‌ترین تاثیر را در آلودگی محیط زیست و پیامدهای مضر آن دارد اما تحقیقات نشان داده است که صنعت مد یکی از آلوده‌کننده‌ترین صنایع در جهان است و علل‌های زیر باید مورد توجه تمامی فعالان عرصه مد قرار گیرد.
حفظ منابع طبیعی
یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که 97 درصد از آنچه که جهت تولید لباس استفاده می‌گردد، منابع جدید است و فقط 3 درصد آن شامل مواد بازیافتی می‌شود. این میزان به منبع سالانه 98 میلیون تن از مواد اولیه افزوده می‌شود که شامل نفت جهت تولید الیاف مصنوعی، کود جهت رشد پنبه و فهرست بی‌انتهایی از مواد شیمیایی مورد نیاز جهت رنگرزی و تولید پارچه است.
اثبات شده است که الیاف بازیافتی مورد بسیار پایدارتری هستند چرا که باعث کاهش فشار بر منابع بکر شده و با مشکل درحال رشد مدیریت زباله مبارزه می‌کنند. برای مثال، به ازای هر 10 هزار تن ماده خام اکونیل که جهت لباس شنا استفاده می‌گردد، 70 هزار بشکه نفت و 57100 تن دی‌اکسید‌کربن نسبت‌به تولید نایلون خالص صرفه‌جویی می‌گردد.
کاهش ردپای کربنی
صنعت مد جهانی سالانه مقدار فراوانی گازهای گلخانه‌ای انتشار می‌دهد؛ برهمین اساس به صورت گسترده و فعال در گرمایش جهانی نقش دارد. یکی از علل‌های این تاثیر، این است که اغلب قریب به اتفاق لباس‌های موردپسند ما بر پایه نفت بوده و از سوخت‌های فسیلی مثل نایلون، پلی‌استر و اکریلیک درست شده‌اند. اگر برچسب‌های لباس خود را مشاهده نمایید، امکان دارد از دیدن این‌همه مواد نفتی در فرایند تولید آن‌ها متعجب شوید. این مواد در مرحله تولید به صرف انرژی بیشتری در مقایسه با الیاف طبیعی یا بازیافتی احتیاج دارند.
از جهتی دیگر، برندهای پایدار غالبا از موادی تهیه‌شده از الیاف طبیعی یا بازیافتی استفاده می‌نمایند که به مقدار قابل توجهی انرژی کمتری مصرف می‌کند یا بدون عملیات شیمیایی، با آب کم و بدون کود یا آفت‌کش جهت رشد تولید می‌گردد. اغلب پارچه‌های ارگانیک مثل کنف، کتان، پنبه ارگانیک و TENCEL™ (درست شده از خمیر چوب پایدار) تجزیه‌پذیر هستند. این پارچه‌های سازگار با محیط زیست برای کره زمین انتخاب مناسب‌تری هستند و صدمه‌ای به آن نمی‌رسانند.
قیمت انواع لباس زنانه برند و لاکچری ترند سال
نجات جان حیوانات
این احتمال دارد برای شما خبر تازه‌ای نباشد؛ اما صنعت مد عاشق کشتن حیوانات در راه مد است. یک تصور اشتباه معمول این است که مثلا چرم، محصولی جانبی از صنعت گوشت است. در هرحال، این مورد همیشه صادق نخواهد بود. تخمین زده می‌شود که صنعت چرم به تنهایی سالانه بیشتر از 430 میلیون حیوان را سلاخی کرده و نابود می‌کند.
برندهای مد پایدار به صورت فزاینده‌ای به‌کارگیری از جایگزین‌های بدون آزار حیوانات را پذیرفته‌اند و حدودا برای هر مورد ظالمانه، یک جایگزین قرار دارد؛ برای مثال پلی‌استر درست شده با زباله‌های اقیانوس‌ها، کیسه‌های درست شده از کمربندهای ایمنی بازیافتی، کفش‌های کتانی قابل تبدیل به کمپوست بر پایه گیاهی، ابریشم ساخته شده از مخمر و پشم گیاهی زیست ساخت. اما امروزه یکی از پرتقاضاترین جایگزین‌های چرمی از آناناس تهیه می‌گردد. این پارچه با به‌کارگیری از برگ‌های آناناس در فرآیند برداشت تولید شده و به ضایعات یک محصول جانبی، هدف تازه‌ای می‌دهد.
کاهش مصرف آب
آب یکی از اصلی‌ترین منابعی است که در صنعت مد تباه می‌شود. حدودا برای تمامی لباس‌های ما در فرآیند رنگرزی و تکمیل از آب استفاده می‌گردد. شاید باورتان نشود ولی جهت تولید یک تیشرت به 2700 لیتر آب احتیاج است که بسیار و قابل‌توجه است. به شکل خاصی، پنبه شدیدا به آب وابسته است؛ اما عموما در مناطق گرم و خشک که آب منبع کمیابی است، کشت می‌گردد.
مطالب دیدنی: آشنایی با 10 موزه مد و لباس مشهور در جهان
در مقابل، پنبه ارگانیک نسبت به پنبه معمولی مصرف آب را تا 91 درصد کاهش می‌بخشد. با این حال، فقط یک درصد از تولید جهانی پنبه تاکنون ارگانیک است. این موضوع عمدتا به علت هزینه بسیار زیاد بذرهای غیر GMO است که غالبا به سرمایه‌گذاری اضافی در مواد و ماشین‌آلاتی احتیاج دارد که کشاورزان تنها جهت محصولات ارگانیک خود از آن‌ها استفاده می‌کنند.
پارچه‌های پایدار دیگر که در مرحله تولید به آب کم احتیاج دارند یا فاقد نیاز به آب هستند عبارت‌اند از کنف، لینن، REFIBRA™ و الیاف بازیافتی مثل پنبه بازیافتی.
ایجاد یک محیط کاری امن و عادلانه برای نیروی کار
کم‌ترین دستمزدها، ساعات کار بی‌انتها، شرایط بهداشتی و ایمنی غیرقابل قبول و ممنوعیت در به‌وجود آمدن اتحادیه‌های کارگری، واقعیتی است که برای بیشتر کارگران پوشاک در بخش مد سریع، وجود دارد. افزون بر این‌ها، آزار کلامی و فیزیکی هنوز در خیلی از قسمت‌های این صنعت رایج است.
تحقیق در مورد مد پایدار نشان می‌دهد که برندهای اخلاقی محیط زیست از ارایه شرایط کاری انسانی، مراقبت‌های بهداشتی و دستمزد عادلانه برای کارگران خود حمایت می‌نمایند که عموما بیشتر از حد متوسط است.
به صورت کلی، آن‌ها هدف بزرگ‌تری را در برای ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای افراد نیازمند جهت پایان بخشیدن به فقر دارند. تمامی ما دوست داریم نسبت به لباس‌هایمان حس مطلوبی داشته باشیم و این احساس مطلوب شامل این است که بدانیم تحت چه عنوانی لباس‌های ما تولید شده‌اند.
تامین سلامت انسان و کره زمین
محصولات مد سریع، غالبا پیش از اینکه روی چوب لباسی ما بیایند، تحت یک فرآیند شیمیایی درازمدت و شدید قرار گرفته‌اند. حدود 8000 ماده شیمیایی مصنوعی گوناگون جهت سفید کردن، رنگ کردن و آماده‌سازی لباس‌ها استفاده می‌گردد. این مواد شیمیایی بیشتر موجب بیماری یا حتی مرگ در بین افراد درگیر در فرایند تولید می‌شود و نقایص مادرزادی بدی را به فرزندان آن‌ها وارد می‌نماید.
بعضی از این مواد شیمیایی برای سلامتی ما هم خطرناک هستند؛ چرا که پوست ما هر ماده‌ای که دربرابر آن قرار گیرد، از جمله مواد شیمیایی به کاررفته در لباس‌ها را جذب می‌کند. همیشه لباس‌های تازه را پیش از پوشیدن برای نخستین بار، بشویید. برچسب لباس‌ها را بررسی نمایید و لباس‌هایی بخرید که کم‌ترین مواد شیمیایی در آن‌ها استفاده شده است.
مطالب کاربردی: آشنایی با لوازم آرایشی ارگانیک و بهترین برندهای آن
عدم استفاده از نیروی کار کودک
بنابر آمارهای اخیر یونیسف، حدود 170 میلیون کودک در کسب‌وکارهای مربوط با پوشاک اشتغال دارند و اشتغال آن‌ها به این صورت تعریف شده است: «کارهایی که کودک برای آن‌ها بسیار کوچک است، کاری که در سنی کمتر از حداقل سن نیاز صورت می‌گیرد یا کاری که به علت ماهیت آن یا شرایط آسیب‌زایی که دارد، درکل برای کودکان غیرقابل قبول تلقی شده و ممنوع می‌باشد».
این یک خط قرمز جدی است و این گمان که کودکان به کارخانه‌ها فرستاده می‌شوند و کارهایی مشابه با برده‌داری امروزی انجام می‌دهند تا نیازهای دنیای مد دنیای را برآورده سازند، غیرقابل قبول است.
آشتی با لباس‌های قدیمی و توجه بیشتر به لباسی که تهیه می‌کنیم
بسیار راحت است که به یک لباس جذاب و بی‌نقص در یک فروشگاه نگاه کنید و فراموش نمایید که چه داستان و چرخه‌ای از زندگی‌های گوناگون پشت آن نهان است. واقعیت این است که ما از این چرخه جدا و ناآگاه هستیم چرا که صنعت ما را تشویق کرده که چنین باشیم. اما آگاهی از تمامی جنبه‌های منفی این صنعت، ما را به سمت مصرف‌گرایی آگاهانه‌تر سوق می‌دهد. به این معنا که مصرفی که دوستدار سیاره، حیوانات و انسان‌ها است.
زمان آن رسیده است که اثرات تصمیماتی که جهت خرید لباس می‌گیریم را بهتر و بیشتر بشناسیم. نباید خرید لباس یک بخش فاقد اهمیت از سبک زندگی مدرن ما باشد که با هر فصل دگرگون می‌کند، بلکه باید آن را به منظور یک مسئولیت زیست محیطی و انسانی در نظر بگیرید که می‌تواند آینده سیاره ما را شدیدا تحت تاثیر قرار دهد. در آخر، می‌توانیم انتخاب نماییم که آیا می‌خواهیم قسمتی از «مشکل» باشیم یا قسمتی از «راه‌حل». با هر خرید شما در حقیقت به این رای می‌دهید که جهان چگونه اداره گردد و چه جهانی را بیشتر دوست دارید.
برندهای مد پایدار در ایران
به طور معمول یافتن برندهای خارجی حامی مد پایدار کار بسیار دشواری است، البته دشوارتر از برندهای ایرانی نیست، زیرا تعداد برندهای ایرانی حامی محیط زیست بسیار کمتر از برندهای خارجی است، اما تعداد آن‌ها صفر هم نیست. برخی از این برندهای ایرانی را برای شما نام می‌بریم تا بیشتر با آن‌ها آشنا شوید، برندهایی مثل روله دِ ساین، نوبانو، تیرشه، دیزا، سارا بقا و غیره.
مطالب پربازدید: لوکس‌ترین و برترین برندهای دنیای مد که باید بشناسید
کلام آخر
زمین زیبایی که بر آن زندگی می‌کنیم، امانتی است که برای زمانی کوتاه در اختیار داریم. شاید قبول نکنید اما لباس‌هایی که هر روز می‌پوشیم، می‌توانند عاملی جهت تخریب این خانه قشنگ باشند. جهت اینکه با لباس‌های خود به طبیعت آسیب نزنید، باید به فاکتورهای مد پایدار توجه داشته باشید. لباسی بخرید که مدت زیادتری بپوشید، از لباس‌های دست دوم استفاده نمایید، از برندهای دوستدار طبیعت خرید نمایید و اگر لباسی را واقعا لازم ندارید، از خریدن آن صرف نظر نمایید. همچنین شما می‌توانید برای خرید انواع لباس از برندهای معتبر ایرانی و خارجی به سایت فروشگاه اینترنتی لباس مدیسه مراجعه نمایید.
منبع : goodonyou
