فشن شو چیست؟ تاریخچه و سیر تحولات نمایش مد از ابتدا تاکنون

احتمالاً شما هم بارها در خبر‌ها و یا صفحات مجازی در مورد فشن‌ شو‌ها شنیده‌اید. این روز‌ها فشن‌ شو‌ ها به یکی از مهم‌ترین فستیوال‌ها در صنعت مد تبدیل شده‌اند که می‌توانند اهالی مد را از هر گوشه‌ای از جهان دورهم‌ جمع کنند. این‌که فشن شو‌ها اصولاً چی هستند و سروکله آن‌ها چگونه در دنیای مد پیدا شده است، موضوعی است که در این مقاله از مدیسه قصد داریم به آن بپردازیم، اگر شما نیز از شیفتگان صنعت جذاب مد و فشن هستید با ما همراه باشید.

فشن ‌شو چیست؟

فشن شو رویدادی است که توسط یک طراح مد و به‌منظور نمایش خط تولید لباس‌های کلکسیون جدیدش در هفته مد برگزار می‌شود. نمایش‌های مد اصولاً هر 6 ماه یک‌بار و برای نمایش مجموعه‌های فصول بهار/تابستان و پاییز/زمستان برگزار می‌شوند. فشن شو جایی است که آخرین روند مد به نمایش گذاشته می‌شود.

اتفاق های فشن شو و کت واک

در یک فشن شو، مدل‌ها با پوشیدن لباس‌هایی که توسط طراحی خاص و سرشناس طراحی شده است، بر روی سکوی نمایش فشن شو، که به آن ران وی (Runway) گفته می‌شود، کت واک (catwalk) می‌روند. گاهی اوقات، فشن شوها به شکل نمایشی هستند که در آن مدل‌ها ثابت، ایستاده یا نشسته در یک محیط ثابت هستند. معمولاً ترتیبی که هر مدل با لباس خاصی به روی صحنه می‌آید مطابق با مفهومی است که طراح می‌خواهد در مورد مجموعه خود بیان کند. در نتیجه برعهده مخاطب است که نه‌تنها سعی کند آنچه را که طراح می‌خواهد از طریق ارائه مجموعه بگوید درک کند، بلکه هر لباس را از لحاظ بصری تجزیه کند و سعی کند جزئیات هر لباس را درک کند. امروزه طیف وسیعی از طراحان معاصر تمایل دارند فشن شو خود را در قالب تئاتر با نمایش استادانه‌ای به همراه عناصر اضافه شده مانند موسیقی زنده یا انواع اجزای تکنولوژیکی به نمایش بگذارند.

مهم ترین فشن شوهای دنیا

هفته‌های مد میلان، لندن و نیویورک تأثیرگذارترین هفته‌های مد در دنیا هستند که مهم‌ترین فشن شوهای جهان در این رویدادها اجرا می‌شوند.

چگونه نمایش های مد شکل گرفتند

قرن نوزدهم شروع نمایش مد

در قرن نوزدهم میلادی در پاریس، رسم بود که مزون‌های لباس و یا خانه‌های مد از دستیاران یا فروشنده‌های خود به عنوان مدل استفاده می‌کردند تا با پوشیدن و به نمایش گذاشتن لباس‌ها مشتری جذب کنند. با گذشت زمان برخی از این خانه‌های مد این نمایش‌ها را به عرصه عمومی‌تری گسترش دادند. حتی طراح مشهوری چون چارلز فردریک ورث، جدیدترین لباس‌هایش را بر تن همسرش می‌کرد تا با آن‌ها در مناطق اجتماعی مهم شهر مانند Bois du Boulogne بگردد و طرح‌های او را به نمایش بگذارد.

در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در لندن و پاریس، صنعت مد و لباس‌های سفارشی پیوندهای مهم و مؤثری را با دنیای تئاتر برقرار کردند و پوشاندن لباس‌ طراحان معروف به بازیگران زن مشهور در صحنه تئاتر و خارج از صحنه برای تبلیغ آن‌ها به روندی رایج تبدیل شد.

لیست قیمت انواع لباس زنانه شیک و ترند

برای مثال، خانه‌های ژاک دوست Jacques Doucet و ژان پاکوین Jeanne Paquin Doucet و Paquin در تبلیغ با این روش بسیار موفق بودند و مشتریان آن‌ها ستاره‌های محبوبی مانند سارا برنهارت Sarah Bernhardt، رژان Réjane و سیسیل سورل Cecile Sorel بودند. در آن زمان به‌ویژه در فرانسه و انگلیس صحنه تئاتر به مکانی برای دیدن سبک‌های آوانگارد و یک ژانری از «نمایش مد» تبدیل شده بود که حول محور ارائه جدیدترین آثار مد و فشن می‌چرخید. لباس پوشیدن اعضای فشنابل دایموند و مانکن‌های خانه مد (نامی که به مدل‌ها در آن زمان می‌گفتند) در مسابقه‌ها، نمایش‌های اپرا و تئاتر و حتی مناطق تفریحی ابزار دیگری برای تبلیغ طرح‌های به‌روز در دنیای مد و فشن بود.

قرن بیستم استارت فشن شو‌های امروزی

در اوایل قرن بیستم، کم‌کم نمایش‌های اجتماعی جای خود را به نمایش‌های سازمان‌دهی شده در یک‌زمان مشخص و از پیش اعلام شده‌ در سالن‌ها و خانه‌های مد داد. اگرچه تعدادی از طراحان و شخصیت‌های مشهور مد اولین فشن شو‌ها را برگزار کردند اما به‌تدریج این روند ادامه پیدا کرد و در اواسط دهه 1910 بسیاری از طراحان، ازجمله پل پوآرت Paul Poiret، لوسیل Lucile و پاکوین Paquin نیز برای تبلیغ آثار خود به فشن شو‌ها رو آوردند.

به‌طور مثال فشن شو‌ سال 1910 لوسیل برای افتتاح شعبه نیویورک شامل یک فشن شوی تماشایی در یکی از سالن‌های تئاتر شهری بود که تم شب‌های عربی داشت و از آثار ودویل الهام گرفته شده بود. لوسیل یکی از اولین کسانی بود که مانکن‌های خود را به عنوان شخصیت‌های عمومی معرفی کرد و علاوه بر نام‌های عجیب‌وغریبی مانند دینارزاده و سومورون که به آن‌ها می‌داد، یک شیوه‌ متمایز و مشخص برای راه رفتن روی صحنه به آن‌ها آموزش می‌داد. کم‌کم فشن‌ شو در مسیر تحول قرار گرفت و نمایش‌های پاریس یا لندن تبدیل به تورهایی سرتاسری شد که پای آن‌ها را به آمریکا هم باز کرد.

در آمریکا، فروشگاه‌های بزرگ، مانند وانامیکرز Wanamakers در فیلادلفیا، در سال 1910 شروع به برگزاری منظم نمایش‌های مد کردند و به‌تدریج مخاطبان این فشن شوها را افزایش دادند. ظهور پدیده فیلم‌برداری از مراسم فشن شو‌ها نحوه خبررسانی به عموم مردم را تغییر داد و باعث شد تا فشن شو مورد توجه عموم مردم نیز واقع شود. مستند‌سازی مراسم هفته‌ی مد در نیویورک در سال 1913 توسط یک شرکت فیلم‌سازی مستقر در نیویورک نمونه‌ای از این تحولات بود. ناگفته نماند در آن زمان هنوز مدلینگ یک‌ روال تکامل یافته نبود و مجلات فیلم و مد اغلب از بازیگران زن، خواننده‌های اپرا و رقصندگان به عنوان مانکن استفاده می‌کردند.

در ایالات‌متحده در طول جنگ جهانی اول، تعدادی فشن شو به نفع بازماندگان جنگ سازمان‌دهی شد و در سراسر کشور به‌صورت تور برگزار شد. کم‌کم نمایش‌ها در حال تبدیل شدن به ارائه‌های سازمان یافته با استفاده از مانکن‌های داخلی بودند. برای مثال در دهه 1920، خانه پاتو از 32 مانکن برای مدل سازی 450 لباس در هر نمایشگاه استفاده می‌کرد. مانکن‌ها هنوز «دمیموندن» خطاب می‌شوند اما حقوق، پاداش دریافت می‌کردند و برخی از آن‌ها حتی قراردادهای فصلی داشتند. در سال 1923 جان رابرت پاورز اولین آژانس مدلینگ را در نیویورک تأسیس کرد و برای اولین بار در تاریخ مدلینگ را به عنوان یک حرفه‌ قابل قبول‌تر اجتماعی معرفی کرد

در دهه 1930، السا اسکیاپارلی Elsa Schiaparelli اولین کسی بود که مجموعه‌های مضمونی با تم‌هایی از جمله «سیرک»، «کمدیا دل آرته» و «طالع بینی (آسترولوژی)» را خلق کرد. این فشن شوها بین سال‌های 1936 و 1939 و با گنجاندن موسیقی، نورپردازی خاص و رقص به نمایش درآمدند. برای مثال، مجموعه «سیرک» او در سال 1938 شامل نوازندگان سیرک بود که در سرتاسر سالن که بالا و پایین می‌پریدند و جست‌وخیز می‌کردند.

نمایش های مد در دوران پس از جنگ جهانی دوم

فشن شو‌ها به‌طور فزاینده‌ای در دوران پس از جنگ سازمان‌یافته‌ شدند و در اولین مراسم فشن شو برگزار شده بعد از جنگ جهانی دوم میهمانان زیادی از جمله خریداران و خبرنگاران در صف اول بازدیدکنندگان قرار داشتند. در این مراسم برای نخستین بار یک سکانس و توالی خاص برای نمایش لباس‌ها وجود داشت (مثلاً لباس عروس در انتها نمایش داده شد). در ادامه فشن شو‌ها اغلب هفتاد و پنج دقیقه طول می‌کشید و در آن‌ها تقریباً حدود شصت مدل لباس توسط هشت الی ده مانکن نمایش داده می‌شد.

این دوره همچنین شاهد همکاری مانکن‌های خاص با خانه‌های مد خاص بود. مانکن‌هایی مانند Bettina در Jacques Fath یا Praline در Pierre Balmain، با ژست‌های متمایز خود، به لحاظ بصری فلسفه طراح را نشان می‌دادند و اغلب به‌عنوان الهام‌بخش طراحان عمل می‌کردند. اگرچه در آن زمان پاریس مجدداً جایگاه خود به عنوان رهبر فشن شو را در دوران پس از جنگ احیا کرده بود، اما کشورهایی مانند ایالات‌متحده، انگلستان و ایتالیا نیز به‌طور منظم نمایش مد برگزار می‌کردند.

مطالب پربازدید :  معروف‌ترین فیلم های سینمایی تأثیرگذار بر دنیای مد و فشن

اوت کوتور و بازار پوشاک آماده -Ready-to-Wear

در اواخر دهه 1950، ظهور بازار پوشاک آماده برای علاقه مندان به خرید لباس تأثیر قابل‌توجهی بر سازمان، تعداد و مقیاس فشن شوها گذاشت. در سال 1959 پیر کاردین مجموعه لباس‌های آماده خود را در فروشگاه پرینتمپس در پاریس به نمایش گذاشت و در اواسط دهه 1960، لباس‌های آماده به‌طور مرتب در تقویم مد گنجانده شد. رشد بازار لباس‌های آماده نیز به کاهش علاقه نسل جوان به لباس‌های اوت کوتور که نمی‌خواستند از الگوی مد پاریسی پیروی کنند مرتبط بود. طراحان جدید با افزودن انرژی جوانی به فشن شوهای خود به این پدیده فرهنگی پاسخ دادند. برای مثال، طراح انگلیسی مری کوانت Mary Quant، طرح‌های لباس آماده خود را با تم موسیقی جاز ارائه کرد و مانکن‌هایش در ران‌وی رقصیدند. آن‌ها چهل لباس را در چهارده دقیقه نشان دادند.

این رشد بازار لباس‌های آماده درنهایت کارکرد فشن شو‌های لباس اوت کوتور را تغییر داد و مخاطبان هدف آن را از مشتریان خصوصی به مشتریانی که عمدتاً از مطبوعات و افراد معروف بودند تغییر داد. دهه 1960 همچنین آغاز استفاده از فشن شو‌ به عنوان یک ابزار بازاریابی برای تبلیغ محصولات دارای مجوز مرتبط با خانه‌های مد بود.

اولین حضور مردم به عنوان تماشاچی

در دهه‌های 1970 و 1980، دید عمومی به فشن شو‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافت. در سال 1973، کنزو، یک نمایش لباس آماده در مقیاس بزرگ را برگزار کرد که نشان‌دهنده گسترش روزافزون فشن شو‌ها بود در دهه 1980 تیری موگلر یک مدیر برنامه‌ راک را برای اجرای نمایش مد خود استخدام کرد که شش هزار تماشاگر در آن شرکت کردند و نیمی از بلیت‌های نمایش برای خرید عموم در دسترس بود. این اولین باری بود که مردم اجازه حضور در یک شوی لباس را پیدا کردند که نشان دهنده گرایش به فشن شو به عنوان سرگرمی جمعی بود. در اواسط دهه 1980، پخش منظم برنامه‌های فشن شو در تلویزیون کابلی باعث گسترش بیشتر بیننده‌ها شد. در اوایل دهه 1990 افزایش آگاهی عمومی از نمایش‌های کت واک منجر به تبلیغ سوپر مدل‌ها» شد. در آن زمان، مدلینگ برای مدت طولانی به یک حرفه قابل‌قبول ازنظر اجتماعی تبدیل شده بود و مدل‌ها به عنوان افراد مشهور هم‌تراز با بازیگران سینما بودند.

فشن شوهای امروزی

در دهه 1990 تعدادی از طراحان از جمله جان گالیانو و الکساندر مک کوئین به دلیل برگزاری فشن شو های عجیب‌وغریب در فضاهای غیرمعمول با روایت‌ها و شخصیت‌های تخیلی شهرت یافتند. این صحنه‌های نمایشی، فشن شو را به چیزی فراتر از یک نمایش لباس ساده تبدیل کرد و آن‌ها را به مسیر و قلمرو آثار فانتزی و مفهومی سوق داد. این نوع نمایش‌ها در درجه اول برای ارتقای برند اورنس و شناساندن آثار طراحان و برندها به مخاطب و سپس تبلیغ و فروش پوشاک آماده دارای مجوز برگزار می‌شدند. درنهایت اینکه امروز بسیاری از طراحان مد در طول هفته‌های مد پاریس، لندن، نیویورک و دیگر شهرها فشن شو را به شیوه سنتی و با تم‌های متفاوت، موسیقی، نورپردازی و یا حتی  و جلوه‌های ویژه خاص برگزار کنند.

مطالب کاربردی :  ترندهای شیک برای استایل بهاری بانوان

تاریخچه مد و فشن در ایران

ایرانیان همواره در طول تاریخ سبک پوشش خاصی داشته‌اند که برگرفته از سنت و تمدن آن‌ها است. با ورود اسلام به ایران مد و فشن نیز از آن تأثیر زیادی گرفت اما به‌مرورزمان مد و فشن غرب در ایران نیز رواج پیدا کرد. دوره قاجار را می‌توان دوره اول تحول دنیای مد و فشن در ایران دانست چراکه درباریان و دانشجویان زیادی از ایران به کشورهای اروپایی رفت‌وآمد داشتند. ناصرالدین‌شاه شخصاً علاقه زیادی به مد و فشن غرب داشت و یکی از مشوقان اصلی در تغییر سلیقه‌ ایرانیان بود. با سلطنت رضاخان تجدد و مدگرایی در زندگی مردم پررنگ‌تر شد و اولین مدی که ایرانیان از غرب دریافت کردند هیپی‌گری نام داشت. اولین طراح مد در ایران یک زن به نام زینت جهان شاه بود که دختر یکی از سرهنگ‌های وزارت جنگ ایران بود. زینت شاه اولین لباس‌فروشی غربی را در سال ۱۳۲۱ در تهران افتتاح کرد. امروزه دیگر تمام قومیت‌های ایرانی مطابق با دنیای مد و فشن دنیا به‌روز می‌شوند و به‌شدت تحت تأثیر مد و فشن غرب هستند.

منبع lovetoknow