ایچی‌گو ایچییه: ارزشمند ساختن همه لحظات زندگی به سبک ژاپنی
«آن‌چه در حال تجربه کردنش هستیم هرگز دوباره اتفاق نخواهد افتاد» این عبارت معنی عبارت ژاپنی ایچی‌گو ایچییه است. عبارتی که مفهومش بسیار به عبارت لاتین carpe diem با معنی «دم را غنیمت شمار» نزدیک است. اما تمام این عبارات درباره چه هستند؟ آیا دعوت به لذت بردن از لحظات و غنیمت شمردن آنها به مفهوم بی مسئولیتی و یک زندگی باری به هر جهت است؟
شکار لحظه‌ها
بیایید با این واقعیت شروع کنیم که ایچی‌گو ایچییه لزوما به معنی ریسک کردن نیست. این عبارت بیشتر به معنی یادآوری فانی بودن زندگی و لحظات آن است تا هر لحظه‌ای را به تمامی در زندگی خویش تجربه کنیم. در واقع این عبارت بیشتر از هر چیز دیگر ما را دعوت می‌کند تا بدانیم تمام لحظاتی که زنده هستیم و زندگی می‌کنیم می‌توانند به لحظاتی ارزشمند و باورنکردنی تبدیل شوند.
برخلاف تصور معمولا ارزشمند ساختن این لحظات نیازی به این ندارد که حتما وقایع خاصی اتفاق بیفتد. زندگی سرشار از شگفتی و زیبایی است و با توجه کافی و درست به لحظات مختلف زندگی و درک آنها می‌توان لحظاتی فراموش نشدنی ساخت؛ حتی می‌توانیم گامی فراتر برویم و به فلسفه ژاپنی دیگری اشاره کنیم که عنوان می‌کند سادگی برتر از هر چیزی است. در واقع هجوم وقایع متعدد و حواس‌پرتی‌های گوناگون خود می‌تواند مانع درک کامل جریان زندگی شود.
آن‌چه در حال تجربه کردنش هستیم هرگز دوباره اتفاق نخواهد افتاد
همه‌چیز گذراست و این حقیقت غم‌انگیز نیست!
برای ژاپنی‌ها ساکورا (درخت گیلاس ژاپنی) نمادی از این موضوع است که زیباترین چیزها در این زندگی گذرا هستند؛ در واقع می‌توان همین گذرا بودن را دلیلی بر زیبایی آنها دانست زیرا در غیر این صورت تبدیل به رویدادی عادی می‌شوند؛ مثل بسیاری از زیبایی‌های زندگی که روزانه رخ می‌دهند ولی متوجه آنها نمی‌شویم. آنها حتی این عمر کوتاه ساکورا را زیبا می‌دانند و واژه‌ای دارند به نام هانافوبوکی که برای زمانی به کار می‌رود که به دلیل باد و باران این شکوفه‌ها زودتر شروع به ریزش می‌کنند.
همه‌چیز گذراست و این حقیقت غم‌انگیز نیست!
شکوفایی جادوی کایکا
«وقتی چیزی ناشناخته درون ما شروع به شکفتن می‌کند، این همان لحظه نمادین کایکا است.» این عبارت از کتاب ایچی‌گو ایچییه نقل شده و نشان می‌دهد وقتی توجه خود را از گذشته و از آینده می‌گیریم می‌توانیم آن‌چه را که هست مشاهده کنیم. در این‌جاست که کایکا حضور قدرتمند خود را نشان می‌دهد و برای ما الهام بخش خواهد بود. ایچی‌گو ایچییه چشمان ما را به لحظاتی که در حال تجربه کردن آن هستیم باز می‌کند و همین بینایی و بصیرت لحظاتی برای ما می‌سازد که نه تنها به خودی خود ارشمند و فراموش نشدنی هستند بلکه الهام بخش ادامه مسیر ما نیز خواهند بود.
پایداری و استمرار به سبک ژاپنی‌ها
ژاپنی‌ها در همه زمینه‌ها توجه کافی و شکیبایی لازم را به خرج می‌دهند. ممکن است یک استاد شمشیر سازی سالیان سال بر روی انجام تنها یک کار تمرکز کند تا در نتیجه بتواند شمشیری با کیفیت ارائه کند. این پایداری و استمرار ثمره ایچی‌گو ایچییه است. این‌جا همان جایی است که این عبارت مفهوم واقعی خود را که در برابر زیست بدون مسئولیت و سرسری است نشان می‌دهد و تاکید زیادی بر روی به بلوغ رساندن کایکا دارد.
فرهنگ فعلی ما مصرف‌گرایانه است زیرا توجه کافی به هیچ چیز نداریم؛ از خوردن وعده‌های غذایی در برابر تلویزیون گرفته تا انجام همزمان کارها. همین مسئله باعث می‌شود درک صحیحی از هر لحظه نداشته باشیم و آن چه را که هست نتوانیم تمام و کمال دریافت کنیم. نتیجه مستقیم این موضوع تنوع‌طلبی بیشتر است. اما در صورتی که در هر لحظه تمام توجه خود را به «واقعیت این‌جا و اکنون» معطوف کنیم کایکا خود را به نشان خواهد داد و ما را به سمت کمال راهنمایی خواهد کرد.
این‌جا و اکنون
در زمان حال ماندن کار بسیاری دشواری است. افکار ما همیشه در جهت‌های مختلف پراکنده‌اند و به سختی می‌توان آنها را بر سر موضوعی متمرکز کرد. در فلسفه ژاپنی‌ها چهار احساس خشم، غم، ترس و شادی وجود دارند که هر یک از این احساس‌ها نتیجه‌ی زیست در زمان‌های گذشته و آینده است؛ به جز احساس شادی. شادی محصول لحظه است و بدون هیچ دلیلی از درون ما نشات می‌گیرد. در این فلسفه راه فهمیدن این که آیا در لحظه به سر می‌بریم یا خیر، توجه به احساساتمان است. راه حل دیگر ذن است: فقط بنشینید و آن‌چه را که اتفاق می‌افتد دریابید. چه صدایی می‌شنوید؟ چه احساسی دارید؟ چه رایحه‌هایی را در فضا تشخیص می‌دهید؟
از آموزه‌های دیگر این فلسفه این است که در یک زمان مشخص تنها یک کار مشخص انجام دهید و خود را از قید و بند هر آن‌چه که غیر ضروری است رها کنید. هنگامی که به این‌جا و اکنون توجه می‌کنیم ممکن است متوجه همزمانی‌هایی شویم. مفهوم همزمانی در ابتدا توسط کارل یونگ مطرح شد و به وقایعی نسبت داده می‌شود که رابطه علت و معلولی ندارند اما به نوعی با یکدیگر مرتبط هستند. این همزمانی‌ها دارای پیامی درونی برای ما هستند که توجه به آنها بخشی از این فلسفه ژاپنی است.
ایچی‌گو ایچییه به شما توصیه می‌کند تا لحظات خاص را به تعویق نیندازید؛ حواس پنجگانه خود را تقویت کنید تا هرآنچه را که رخ می‌دهد به صورت کامل تجربه کنید. چون هر لحظه هدیه‌ای است که تنها برای یک‌بار به شما ارزانی می‌شود و برای دریافت آن تنها یک‌بار فرصت دارید. یا حالا یا هیچ وقت!
